Staw łokciowy jest stawem zawiasowo-rotacyjnym. Oznacza to, ze możliwe sa w nim ruchy zginania, prostowania oraz rotacji przedramienia. Ruch rotacji odbywa się w istocie dzięki obracaniu się kości tworzących przedramię (promieniowa i łokciowa) wokół siebie. Łokieć jest stawem, który źle znosi urazy oraz ewentualne unieruchomienie. Z tego powodu ważna jest prawidłowa diagnostyka nawet drobnych urazów oraz adekwatne do rozpoznania postępowanie.
Oczywiście inne będzie leczenie po skomplikowanym złamaniu u dorosłego, inne po złamaniu u dziecka a jeszcze inne po skręceniu u nastolatka. Szczegółowe postępowanie określa ortopeda biorąc pod uwagę rodzaj urazu, dane z diagnostyki obrazowej (RTG, USG, czasami TK lub RM) oraz wiek chorego. Ogólna zasadą leczenia urazów łokcia jest jak najszybsze rozpoczęcie ćwiczeń czynnych. Staramy się unikać ćwiczeń biernych (a więc uruchamiania stawu siłą przyłożoną z zewnątrz, bez udziału mięśni własnych chorego). Często po skomplikowanych złamaniach celem leczenia operacyjnego jest uzyskanie anatomicznego ustawienia odłamów ale również na tyle skuteczna stabilizacja złamania aby można było już w pierwszych dniach po zabiegu rozpocząć ćwiczenia.
Ze względu na specyfikę funkcji kończyny górnej jakiekolwiek ograniczenia ruchomości łokcia a zwłaszcza rotacji przedramienia powodują ograniczenie sprawności. Stosunkowo najlepiej chorzy znoszą niewielkie ograniczenia wyprostu łokcia (oczywiście nie dotyczy to sportowców).
Leczenie utrwalonych przykurczów w stawie łokciowym jest trudne, rokowanie często nie jest pomyślne. Pomocne może być w takich sytuacjach leczenie artroskopowe, ale nie należy tu oczekiwać spektakularnych sukcesów,. Często konieczne jest leczenie wieloetapowe.
Łokieć to częsta lokalizacja bólów przeciążeniowych. Dotyczą one zwykle przyczepów mięśniowych i mają charakter entezopatii. Przyczyną entezopatii jest zaburzenie równowagi pomiędzy wytrzymałością przyczepu a siłą i elastycznością mieśnia. W obrębie łokcia najczęstsza jest entezopatia prostowników- popularna nazwa tego schorzenia to łokieć tenisisty. Nieco rzadziej zdarza się entezopatia przyczepu zginaczy (objawem jest tepy ból po przysrodkowej stronie łokcia)- potocznie nazywana łokciem golfisty.
„Łokieć tenisisty" to choroba przyczepu mięśni prostowników ręki i przedramienia do nadkłykcia bocznego kości ramiennej. Choroba nie dotyczy tylko sportowców, występuję również u osób pracujących fizycznie lub osób okresowo wykonujących duży wysiłek fizyczny. Ból lokalizuje się na bocznej stronie łokcia i nasila się podczas zgięcia grzbietowego nadgarstka.
„Łokieć golfisty" to choroba przyczepu mięśni zginaczy ręki i przedramienia do nadkłykcia przyśrodkowego kości ramiennej. Choroba nie dotyczy tylko osób grających w golfa, występuje również u osób pracujących fizycznie i przeciążających zginacze ręki oraz przedramienia. Dolegliwości bólowe lokalizują się po przyśrodkowej stronie łokcia.
Schorzenia te nalezą do najczestszych zespołów bólowych w obrębie konczyny górnej. Arsenał metod leczniczych obejmuje specjalistyczną rehabilitację (najskuteczniejsze są tzw. ćwiczenia ekscentryczne) fizykoterapię (krio, ud, laser, terapię falą uderzeniową), blokady celowane i nasiękowe, terapię autogennymi czynnikami wzrostu czy wreszcie w bardzo rzadkich sytuacjach leczenie operacyjne.
W obrębie stawu łokciowego mogą tez mieć swoje źródło dwie neuropatie uciskowe. Są to zespół kanału nerwu łokciowego (nazywany tez zespołem rowka nerwu łokciowego) oraz neuropatia gałęzi nerwu promieniowego. Obydwa zespoły rozpoznaje się na podstawie charakterystycznego wywiadu oraz objawów chorobowych. Diagnostyka może być uzupełniona elektromiografią, a więc badaniem czynności elektrycznej nerwów. Po potwierdzeniu rozpoznania w tych neuropatiach zwykle wskazane jest leczenie operacyjne. Nowoczesną i unikalną metodą stosowaną od kilku lat w mojej klinice jest technika endoskopowego uwolnienia kanału nerwu łokciowego metodą opracowaną przez Prof. Rainera Hoffmana. Umożlia ona znaczne ograniczenie inwazyjności zabiegu oraz uwolnienie uwięźniętego nerwu łokciowego na bardzo dużym obszarze z ok. 5-10 mm nacięcia. W metodzie klasycznej taki zabieg wymaga dostępu o długości kilkunastu centymerów.
Dawniej zespół rowka nerwu łokciowego - to zespół objawów wynikających z ucisku na nerw łokciowy w okolicy stawu łokciowego. Przyczynami zwężenia jego kanału są urazy, stany zapalne lub zmiany zwyrodnieniowe stawów. U chorych występuje osłabienie i zanik dotyczące mięśni kłębiku. Stwierdza się zaburzenia czucia i ruchu w zakresie unerwienia nerwu łokciowego. Obserwuje się mrowienie (parestezje) dotyczące palców IV i V ręki, szczególnie silne podczas zginania kończyny górnej w stawie łokciowym. Bardzo pomocnym badaniem diagnostycznym jest badanie przewodnictwa mięśniowego EMG.
